بررسی انگیزه ،اعتماد و معیارهای همسر گزینی از منظر کاربران سایت های همسریابی

پیشگفتار

اولین گام برای داشتن یک ازدواج خوب و موفق شناخت شرایط و ملاکهای یک همسر خوب است. در اینجا به طور اجمالی این شرایط را بر می‎شماریم.

1-تدین و دین دار بودن فرد؛ زیرا انسانی که دین ندارد هیچ ندارد انسان بی دین در حقیقت مرده ی متحرک است و کسی که پای بند به دین (که اصلی ترین مسأله زندگی است) نباشد هیچ تضمینی وجود ندارد که پای بند به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد. انسان دیندار هرگز نمی‌تواند با همسر بی دین کنار بیاید و با هم زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند.

رسول خدا (صل الله علیه وآله) فرمودند: من تزوج أمرأة لایزوّجها الّا لجمالها لم یر فیها ما یحبّ و من تزوّجها لما لها لایزوّجها الّا له و کله الله الیه فعلیکم بذات الدین» (وسائل الشیعه، ج14، ص31) هرکس که با زنی فقط برای جمالش ازدواج کند به مطلوب خود نخواهد رسید و هرکس فقط برای مال ازدواج کند خدا او را به همین امر واگذار نماید. پس شما به خواستگاری زنی بروید که دیندار باشد.در همین زمینه احادیثی از امام صادق (علیه السلام) (وسائل الشیعه، ج14،ص30) و پیامبر اسلام (صل الله علیه وآله) (وسائل الشیعه، ج14، ص30 و 31) و . رسیده است.

2. اخلاق نیک داشتن؛ که منظور داشتن صفات و خلق و خوهای پسندیده در نظر عقل و شرع است. در واقع اخلاق و دین دو ملاک و معیار اصلی در ازدواج و انتخاب همسر است. شخصی می گوید به حضرت رضا (علیه السلام) نوشتم که یکی از خویشان از دخترم خواستگاری کرده ولی بداخلاق است. حضرت پاسخ دادند: لاتزوّجه أن کان سیّء الخلق» (وسائل الشیعه، ج14، ص54) اگر بداخلاق است به او دختر نده. و حدیثی از رسول الله(صل الله علیه وآله) (وسائل الشیعه، ج14،ص51) و .

اگر بخواهیم نمونه هایی از اخلاق خوب و بد را اشاره کنیم می‌توان موارد زیر را ذکر کرد.

الف. خوش زبانی و بدزبانی زبان ترجمان و بیانگر احوال درون است و زبان دریچه ای است از محتویات درون فرد، زبان انسان آینه ی دل اوست. ب. بزرگواری و حسادت ج. خوش خلقی و کج خلق د. حق پذیری و لجاجت 3- شرافت و اصالت خانوادگی؛ که منظور نجابت و پاکی خانواده است زیرا ازدواج دختر و پسر تنها پیوند و ترکیب دو فرد نیست بلکه پیوند دو خانواده است و نمی‌توان گفت من می‌خواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم. زیرا این فرد شاخه ای است از این خانواده و از ریشه های همان درخت خانواده تغذیه کرده است و صفات اخلاقی، روحی عقل و جسمی آن خانواده را از راه وراثت و محیط و عادات به این فرد منتقل کرده است. پیامبرخدا (صل الله علیه وآله) فرمودند: أیها الناس أیاکم و خضراء الدمن. قیل یا رسول الله و ما خضراء الدمن؟ قال المرأة الحسناء فی منبت السوء» (وسائل الشیعه، ج14،ص29) ای مردم، از گیاهانی زیبا که در مزبله می رویند اجتناب نمایید. پرسیده شد: مقصود از گیاهی که در مزبله می روید چیست؟ فرمودند: زن زیبایی که در خانوادۀ پست و فرو مایه پرورش یابد. واحادیثی دیگر (همان) و (جواهر،ج29،ص37) و .4- عقل؛ در واقع همان نور افکنی است که جاده زندگی را روشن می‌کند و باید زن و شوهر برای اداره ی زندگی و تربیت فرزندان از نیروی عقل و فهم برخوردار باشند و رشد عقلی کافی پیدا کرده باشند همان طور که ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و کم عقل نهی فرموده اند. امام علی (علیه السلام) فرمودند: ایّاکم و تزویج الحمقاء فأنّ صحبتها بلاء و ولدها ضیاع» (وسائل الشیعه، ج14، ص56) با انسان احمق و نفهم ازدواج نکنید زیرا معاشرت با او بلایی است عظیم و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد. در همین زمینه احادیثی از پیامبر اسلام(صل الله علیه وآله) (اصول کافی، ج1، ص25) و حضرت صادق (علیه السلام) (اصول کافی،ج1،ص11 و25) و . آمده است.5-صداقت و امانتداری امام صادق (علیه السلام) فرمودند: لاتغترّوا بصلاتهم و لا بصیامهم، فأنّ الرجل ربما لهج بالصلاة و الصوم حتی لو ترکه استوحش، و لکن اختبروهم عند صدق الحدیث و اداء الأمانة» (اصول کافی، ج1، ص104) به نماز و روزه مردم مغرور (فریفته) نشوید، زیرا بعضی مردم به نماز و روزه عادت کرده اند، آنچنان که از ترک آنها ناراحت می شوند. در تشخیص مراتب دینداری، آنها را به راستگویی و امانتداری امتحان کنید. 6-عفت و نجابت خداوند می فرماید: الطیبات للطیبین و الطیبون للطیبات» (سورۀ نور،26). ن پاک، شایستۀ مردان پاک و مردان پاک، شایستۀ ن پاکند. حضرت صادق (علیه السلام) فرمودند: الکفوان ی عفیفا و عنده یسار» (وسائل الشیعه، ج14،ص51). کفو بودن در این است که عفیف باشد و از امکانات اقتصادی بهرمند باشد. و احادیثی از رسول خدا(صل الله علیه وآله) (وسائل الشیعه، ج14،ص23) و .7- . اهل گناه و فسق نبودن اما حسن (علیه السلام) به فردی که در مورد ازدواج دخترش با ایشان م نمود، فرمودند: زوّجها من رجل تقیّ، فأنّه أن أحبّها أکرمها و أن أبضغها لم یظلمها» (مکارم الاخلاق، ص233).

Sheiydayi ad, [28.05.19 14:07]

به مرد با تقوا او را شوهر بده، زیرا اگر او را دوست بدارد احسان و اکرامش می کند و اگر دوستش نداشته باشد به او ظلم نمی کند. و احادیثی از رسول خدا(صل الله علیه وآله) (وسائل الشیعه، ج14،ص53) و (مکارم الاخلاق، ص234) و امام صادق (علیه السلام) (وسائل الشیعه، ج14،ص53) و . 8- تدیبر و مهارت همسرداری امام صادق (علیه السلام) فرمودند: خیر نسائکم الطیبة الریح، الطیبة الطبخ التی أذا أنفقت أنفقت بمعروف و أن أمسکت أمسکت بمعروف فتلک من عمّال الله و عامل الله لایخیّب و لایندم» (وسائل الشیعه، ج14،ص15). بهترین ن شما زنی است که خوشبو باشد و خوب غذا طبخ کند. وقتی خرج می کند بجا خرج کند و اگر امساک کرد بجا امساک نماید. چنین زنی یکی از کارگزاران خداست و کارگزار خدا بودن خسران و پشیمانی ندارد. و احادیثی از امام علی (علیه السلام) (بحار الأنوار، ج103،ص252)، (وسائل الشیعه، ج14،ص15) و حضرت رسول (صل الله علیه وآله) (وسائل الشیعه، ج14،ص17)، (مکارم الاخلاق، ص19و229 و 230 و246) و .

 تناسب؛ همتایی و کفو همدیگر بودن که از حساس ترین نکاتی است که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد همتایی و تناسب از نظر و جنبه های مختلف مثل:

الف. تدین و میزان پای بندی به دستورات شرع

ب. همتایی و هماهنگی فرهنگی و فکری

ج. همتایی اخلاقی و پای بندی به آداب اخلاقی

د. کفو همدیگر بودن از نظر تحصیلات علمی، منظور این است که از نظر تحصیلی فاصله خیلی زیاد بین زوجین نباشد مثلا ازدواج یک فرد با تحصیلات ابتدایی با فردی که کارشناسی دارد یا بیشتر توصیه نمی‌شود.

ه. تناسب در زیبایی رسول خدا (صل الله علیه وآله) فرمودند: اطلبوا الخیر عند حسان الوجوه فأنّ فعالهم احری أن ی حسنا» (وسائل الشیعه، ج14،ص37). خوبیها را نزد زیبا رویان بجویید زیرا کارهایشان نیز به طریق اولی نیکو خواهد بود. و احادیثی از امام علی (علیه السلام) (وسائل الشیعه، ج14،ص38) و رسول خدا(صل الله علیه وآله) (بحار الانوار، ج103،ص237) و امام رضا (علیه السلام) (وسائل الشیعه، ج14،ص36) و امام صادق(علیه السلام) (وسائل الشیعه، ج14،ص59و60و61) و امام باقر (علیه السلام) (وسائل الشیعه، ج14،ص51)و .

و. تناسب سنی 

ز. تناسب مالی و سطح اقتصادی و.، منظور این است که یکی از خانواده فقیر و دیگری از خانواده ثروتمند نباشد. ملاک ها و معیار و مسائل دیگری که بیشتر مربوط به سلیقه و موقعیت افراد دارد. در دسته ی دوم قرار می‌گیرد و می‌توان از آن صرف نظر کرد. ولی برای اینکه بتوانید به یک تصمیم صحیح و عاقلانه ای برسید بهتر است با افراد مورد اعتماد خویش، والدین، یا اقوام نزدیک دلسوز و عاقل و دارای تجربه م کرده و با دقت کافی تصمیم مناسبی اتخاذ فرمایید.

چکیده

این مقاله به مطالعه ترجیحات همسرگزینی کاربران سایت همسریابی اینترنتی و بررسی انگیزه ها ، اعتماد و معیارهای همسر گزینی از منظر کاربران سایت ها و وبلاگ های همسر یابی ایرانی می پردازد . به دلیل نوظهور بودن این پدیده مجموعه منسجمی از نظریات و مفاهیم برای بررسی آن وجود ندارد ، لذا مبنای نظری پژوهش بر اساس تئوری های مطرح جامعه شناسی در حوزه های خانواده و اینترنت سازماندهی شده است . پژوهش حاضر با استفاده از روش های کیفی و کمی انجام شده است . غالباً در محافل رسمی یا غیر رسمی جامعه ایران این دیدگاه حاکم است که فرآیند جهانی شدن و تشدید فرایند های نوگرایی منشاء اصلی تهدید ارزش های اصیل و سنتی در جامعه اند و این موضوع بیش از همه در نهاد خانواده و خصوصاً ترجیحات همسر گزینی مورد اشاره قرار می گیرد . بر خلاف این دیدگاه ، مطالعه حاضر در پی این است که  نشان دهد ، ترجیحات همسر گزینی در فضای مجازی هنوز هم محافظه کارانه و اصیل است به عبارتی جامعه ایرانی ، بخصوص جوانان و کسانی که در سن ازدواج قرار دارند ، هنوز در خصوص انتخاب همسر ایده آل به ارزش های اصیل تمایل دارند و بر ترجیحاتی تأکید می ورزند که ماهیت محافظه کارانه دارند . این مقاله با بهره گیری از آمار توصیفی و تحلیلی استدلال می کند که نگرانی لایه های رسمی ت گذار در مورد به مخاطره افتادن ارزش های اصیل و سنتی انتخاب همسر بواسطه گسترش روابط بواسطه کامپیوتر و بی بندباری نسل جدید ، اصالت ندارد چرا که نتایج تحلیل داده ها نشان داد که اولویت کاربران هنوز هم ارزش های اصیل جامعه مانند صداقت ، مهربانی ، وفاداری ، ایمان و . بوده که بطور سنتی جامعه ایرانی بر آنها تأکید می کند . انسان دارای مجموعه ای از نیازها و غرایزی است که ء نشدن و یا نقص در ی هر کدام از آن ها موجب تزل در شخصیت می گردد و ازدواج، بهترین پاسخ به این غریزه است. رهبانیت و پس زدن این غریزه هم کار صحیحی نمی باشد، چون جز تشنگی سیری ناپذیر و تنوّع طلبی و اضطراب، چیز دیگری در پی نخواهد داشت؛ بنابر این باید به ضرورت تأمین نیاز جنسی توجّه نمود، اما نه تنها از بعد مادّی و جسمانی. با تأمین صحیح این غریزه، نه تنها فرد از لحاظ روانی و اخلاقی به آرامش می رسد، بلکه جامعه نیز از سلامت اخلاقی و امنیت روانی و پایدار برخوردار خواهد شد. به هر حال، ازدواج نقطه آغاز شیرین زندگی مشترک زن و مرد است. امروزه در جامعه ای زندگی می کنیم که نمی توان برخی واقعیات را نادیده گرفت. ارتباطات ناسالم و یا برخی ازوداج هایی که انجام گرفته، بر اساس معیارهای غیر عاقلانه و غیر دینی بوده که سرانجامی جز جدایی و طلاق، ی و سوء استفاده جنسی و مالی، شیادی و هرزه گری و. در برنداشته است و بلای خانمان سوز جامعه و خانواده ها شده است در اینجا بنابر ضرورتی که تا حدودی گریبانگیر جامعه به ویژه در فضای مجازی شده است .

مقدمه و بیان مسأله

همانطوری که گیدنز(1383) اشاره می کند در میان تغییراتی که این روزها در جریان است ، و اهمیت هیچ کدام به اندازه اتفاقی نیست که در زندگی شخصی ، در روابط جنسی ، حیات عاطفی ، ازدواج و خانواده در حال وقوع است این تغییرات بسیار گسترده در نهاد خانواده و بویژه در معیارهای همسر گزینی رخ داده است بنابراین با توجه به ماهیت بنیادی خانواده و نقش و کارکرد آن در دوام و بقای جامعه ، این حوزه در مقایسه با سایر حوزه ها تغییر ، با واکنش ها و حساسیت های بیشتری از سوی جوامع و دولت ها مواجه بوده که بیشتر خصلت سلبی داشته است . مطالعات اخیر نشان می دهد که به تبع تحولات گسترده و سریع اقتصادی و اجتماعی در جهان ، نهاد خانواده و ازدواج و به تبع آن نظام های سنتی انتخاب همسر دگرگون شده است ( شکوری و آزاد 1381) . این تغییرات نه تنها در کشورهای توسعه یافته صنعتی غربی مانند کشورهای اروپایی و آمریکا و جوامع غیرغربی توسعه یافته مانند چین و ژاپن ، بلکه در جوامع در حال توسعه مانند پاکستان و مای و قابل مشاهده است ( باس و همکاران ، 1989،ص40،هگینز و همکاران ،2002 ،ص75،چاهاری و تراواتو ، 1994 ،ص145 ،چو وشین ،1996 ،ص102) . نکته قابل توجه این است که بسیاری از داده ها از مناطق جغرافیایی گوناگون نشان می دهد که این تغییرات نسبی بوده و وماً تک خطی نیستند ( باس و همکاران ، 2001 ،ص 17، تورومرن و اسپرچر ،2003، ص160 ) یکی از این تغییرات ، گسترش شیوه های متعدد همسریابی برای روش های مرسوم و سنتی است که جدیدترین نوع آن را می توان همسر یابی اینترنتی ذکر کرد که پیشرفت در زیر ساخت های فناوری ارتباطی و افزایش فزاینده کاربران این نوع فناوری ها وبه تبع آنها افزایش ارتباطات به واسطه کامپیوتر این امر را میسر ساخته است .  بطوری که آمار بین المللی نشان میدهد که جمعیت کاربران اینترنت درسراسر جهان کمتر از یک دهه از 16 میلیون کاربر در سال 1995 به حدود 2 میلیارد و 750میلیون کاربر رسیده است که این رقم اشاره به تحولات عظیمی است که جوامع در حال تجربه کردن آن هستند و ناگزیرند که به آن واکنش نشان دهند ( روزلسفلد ، 1013،ص1289 ) .از این رو بنظر می رسد همسریابی اینترنتی پاسخی به بحران همسر گزینی در دنیای نامتوازن با مناسبات فرد گرایانه و غیر چهره به چهره امروز باشد اساساً میلیون ها نفر از کاربران اینترنت را مجرد هایی تشکیل میدهند که از اینترنت برای ملاقات و دیدار ، حرف زدن و ازدواج و حتی برقراری روابط جنسی ، پیداکردن ، گسترش دادن ، حفظ کردن دوستی ها و روابط عاشقانه استفاده می کنند (فورست و همکاران ،2008 ،ص52 ) دراین بین ، شبکه های همسریابی اینترنتی به عنوان مکان هایی محبوب برای مجرد ها در تمام سنین گسترش یافته اند ( همان ،2008 ،ص54 ) . برای مسال این شبکه ها از سال 1995 به بعد در کشور های مختلف راه اندازی شده و بطور چشمگیری افزایش یافته است . بطوری که ، بر اساس گزارش های آماری اعلام شده %37 از تمام کاربران مجرد اینترنت در آمریکا برای پیدا کردن یک شریک ، وب سایت های همسریابی را بازدید می کنند دراین کشور حدود 41 میلیون و 250هزار نفر بصورت آنلاین بدنبال شریک می گردند ( سایت استاتیستیک برین ،2014 ). براساس آمارهای ارایه شده در سال 2005 از هر 10نفر آمریکایی یک نفر از سایت های اینترنتی همسر یابی یا نرم افزار همسریابی موبایل استفاده می کردند که نشان از اهمیت فزاینده این موضوع دارد . این اهمیت بویژه در تجارت اینترنی همسریابی آنلاین منعکس است . برای مثال پژوهش ها نشان می دهد همسر یابی آنلاین 473 میلیون دلار سود در سال2004 کسب کرده است ( مادن و لنهارت ،2006) . در سال 2014 این سود به رقمی برابر با یک میلیارد و 249 میلیون دلار رسید که افزایش بیش از سه برابری را در طی حدود یک دهه نشان میدهد ( سایت استاتیستیک برین ،2014) به گفته وی سوکی (1998)(1) روزانه میلیون‌ها نفر کامپیوترهایشان را روشن کرده و به اینترنت، این جهان کوچک اجتماعی و بین‌المللی وصل می‌شوند، جایی که اجتماعات آنلاین ایجاد شده، شبکه‌های گروهی رونق می‌یابد، معاملات تجاری رخ می‌دهند، شرکا یا همسران احتمالی پیدا می‌شوند ویاحتی تمایلات جنسی برآورده می‌گردد.

کرات (1998)(2) معتقد است، روابطی که سابقاً از طریق تعاملات چهره به چهره(3) به وجود می‌آمد، اکنون از طریق این فن‌آوری صورت می‌گیرد؛ یعنی ایجاد نوع جدیدی از روابط میان‌فردی(4) به واسطه اینترنت(جنسیوس و همکاران،295:2001)(5). در این راستا گیدنز(1992) بر این عقیده است نوعی فردی‌سازی از فرآیندهای پیرامون دلبستگی‌های عاشقانه به وقوع پیوسته است. از نظر او ما وارد عصری از "روابط ناب "(6) شده‌ایم که آزاد از هرگونه مهارِ محدودیت‌های بیرونی است (هاردی،207:2004)  در حقیقت اینترنت فاصله‌ها را از میان بر داشته است. در گذشته "مکان" نقش کلیدی در خلق و شکل‌گیری روابط افراد داشت؛ چراکه افراد در محیط‌های کوچک و بسته زندگی می‌کردند و شکل‌گیری روابط اجتماعی آنها از طریق ارتباط رودررو با اطرافیانشان در یک محیط ثابت شکل می‌گرفت. افراد کمتر با دنیای خارج ارتباط داشتند و سنت‌های بومی- محلی بخش اعظم روابط آنها را شکل می‌داد. باید خاطر نشان کرد که ازدواج از طریق اینترنت اولین‌بار در کشور فرانسه و حومه‌های شهر پاریس مطرح شد. این شهر یعنی  "ایسی لهمو لینو "(8) یکی از شهرهای اینترنتی و سرآمد شهرهای فرانسه در حوزه اینترنت و اطلاع‌رسانی است؛ تا جائیکه حتی در مهدکودک‌های این شهر نیز اینترنت مورد استفاده و دستیابی است.  در کشور ما هم موضوع دوست‌یابی و گاهی ازدواج اینترنتی چندی است که در بین عموم مطرح شده است تا جائی که چندین سایت نیز دراین رابطه با همسریابی اینترنتی بوجود آمده‌اند و اقدام به عضویابی می‌کنند. همسریابی (از طریق آشنایی قبل از ازدواج) بواسطه اینترنت در جامعه ایران یک پدیده نوظهور و رو به رشد تلقی می‌شود؛ زیرا همزمان با گسترش ابزارهای نوین ارتباطی همچون اینترنت، آشنایی‌های اینترنتی نیز با طراحی فضا‌ها و اتاق‌هایی به این منظور شکل گرفت، ولی این را هم باید مدنظر داشت که فن‌آوری‌های جدید تحت عنوان اینترنت، می‌تواند هم کاربرد و کارکرد‌های مثبت و هم منفی داشته باشد. در واقع آشنایی در اینگونه فضاهای مجازی آن هم به قصد ازدواج می‌تواند جوان را با نوعی خطر و ریسک روبه‌رو سازد؛ زیرا یک چنین محیطی معمولاً می‌تواند به عنوان ابزاری برای کاربران آن باشد تا خود را آن‌گونه که می‌پسندند عرضه کنند نه آنچه واقعاً هستند(لاسون،لیک194:2006).در واقع ارتباط کامپیوتر- مبنا دارای ویژگی‌هایی (نظیر گمنامی) است که پیامد‌های بسیاری را برای تعاملات فرد در فضای مجازی و در دنیای واقعی به همراه دارد. تحقیقات به‌عمل آمده نشان می‌دهد که در برخی از فضاهای اینترنتی (به‌ویژه اتاق‌های گفتگو) با سرعتی بیش از دنیای واقعی میان افراد اعتماد برقرار می‌شود و این اعتماد گاه می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های دیگر باشد(کوثری،1378). بنابراین اینجا بحث خطر فریب‌کاری و اعتماد کردن پیش می‌آید؛ زیرا بعضی از افراد از خاصیت گمنامی ‌اولیه اینترنت استفاده کرده و نوعی نقاب شخصیتی برمی‌گزینند . استفده از وسایل ارتباط جمعی در ایران برای همسریابی پیش از فراهم شده اینترنت هم رواج داشته است که می توان به آگهی های ازدواج دهه 30 ه.ش در مجله زن روز اشاره کرد از آنجا که این پدیده محدود به گروه و افراد خاصی بوده ، به خودی خود پدیده ای عجیب و حساسیت زا بشمار نمی آمده است . ولی با ظهور اینترنت در کشور از دهه 70 و فراگیری آن در دهه 80 این فرایند تغییر شکل داده و گاهی حساسیت برانگیز شده است زیرا فضای مجازی با از بین بردن محدویت های مکانی و زمانی دسترسی و قدرت انتخاب وسیعی را برای افراد به ارمغان آورده که با لنفسه امکان گسترش مناسبات اجتماعی را ورای محدویت های شبکه اجتماعی سنتی و موجود فراهم کرده است .  میتوان گفت که ظهور و گسترش همسریابی اینترنتی دو واکنش متضاد را در جوامع در پی داشته است.  یکسو مخالفانی قرار دارند که معتقدند شبکه های همسریابی آنالین و حتی سایر اجتماعات آنلاین مملو یا مستعد کجرویهای جنسی اند، بی بندوباری، کجروی،عدم صداقت و ایزوله بودن را رواج میدهند و پیوندهای اجتماعی واقعی را تضعیف می کنند.  از سوی دیگر،موافقان معتقدند که در این شبکه ها صداقت، فضای امن برای خودافشاگری، اراده برای برقراری ارتباطات بهترتأمین می شود ، پس در جهان ناآشنای امروز اینترنت وسیله ارتباطی مناسبی برای همسریابی است ، چرا که محدودیت های انتخاب و فضای فیزیکی را از بین می برد ( هیچ،هورتاکسو و آریلی ،2010،ص6 ) با این حال، واکنش در ایران چه از سوی محافل رسمی و چه از سوی محافل غیررسمی بیشتر خصلت سلبی دارد و به نظر میرسد که نگاه بدبینانه ی عمیقی نسبت به گسترش این نوع همسریابی های نوین وجود دارد.  از این شیوه ها بعنوان فاصله گرفتن از سنتها و ارزشهای اصیل اجتماعی و گرفتار شدن در بی بندوباری،ولنگاری و فساد یاد می شود.

هرچند مخالفت های آشکاری در سطوح مختلف جامعه نسبت به این نوع  ها دیده می شود ، ولی به ندرت مطالعه محققان در مورد سایتهای همسریابی اینترنتی انجام شده است تا صحت و سقم این ادعاها را نشان دهد. از این رو، این مطالعه با تمرکز بر این نوع سایت ها، میخواهد خلاءموجود در ادبیات مربوطه را پر نماید. آمار و ارغام نشان می دهند که تعداد کاربران اینترنت بطور تصاعدی رو به افزایش است در سال 2002 این تعداد بالغ بر 650 میلیون نفر بوده است  ( global research 2003) بر پایه گزارشاتی که اتحادیه بین المللی مخابرات منتشر کرده است کاربران اینترنت در دنیا بیش از یک میلیاردو پانصد میلیون نفر است . براساس آمار سایت رسمی Internet World Stats کشور ایران در ماه مارس 2008 دارای 23 میلیون نفر کاربر اینترنت بوده است که در میان کشورهای خاورمیانه در رتبه اول قرار گرفته است . شتاب اعجاب آور و رشد تصاعدی و همه گیر اینترنت آشکارا نشان دهنده سیلی بنیان کن است که به زودی همه را خواهی نخواهی با خود خواهد برد و تحقیق در آثار و پیامد های اجتماعی این ارابه نافرمان و پرشتاب به تعبیر گیدنز ، نه تنها شرط عقل بلکه کمترین کار برای آمادگی و اتحاد هر تمهیدی لازم است .( دوران ، 1386) امروزه ما شاهد کاربردهای فراوان اینترنت در زندگی روزمره افراد هستیم . برقراری روابط اجتماعی از جمله مواردی است که زندگی انسان مدرن را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است . اینترنت برای افراد این امکان را فراهم کرده است که انواع جدیدی از روابط اجتماعی را  به وجود آورند و تغییرات کیفی را در سطح زندکی خود ایجاد کنند ، وضعیت نوینی را تجربه می کنند ، با وجود پایداری شیوه های سنتی انتخاب همسر در جامعه رو به مدرن شدن ایران روشهای نوین ازدواج هر روز متنوع تر و متعدد تر می شود ،  تا دو دهه پیش زوج ها یکدیگر را در جشن ها و میهمانی های دوست و فامیل پیدا می کردند .اما با بیشتر شدن فشار کار روزمره و پیشرفت بیش از پیش تکنولوژی ، راه جدیدی برای یافتن دوست و همسر پیدا شد .

      ادبیات نظری و تجربی ترجیحات همسرگزینی

در این بخش با توجه به ماهیت و هدف مطالعه به چهار دسته از مباحث اشاره می شود.  نخست به اهمیت ترجیحات همسرگزینی؛ دوم به رویکردها و نظریات همسرگزینی؛ سوم، به همسریابی اینترنتی و اشاعه آن در جهان و نظریات مرتبط؛ و چهارم به یافته های مهمترین و مرتبط ترین مطالعات تجربی پرداخته میشود.  همانطور که  باس  و  دیگران  اشاره  میکنند ترجیحات  همسرگزینی دارای  اهمیت  جامعه شناختی  و روانشناختی فراوانی است. برای اینکه، اول، ترجیحات همسرگزینی بر کسی که انتخاب می شود و کسی که ازدایره ی این انتخاب حذف میشود تاثیر میگذارند (باس، 2007، ص.507) . دوم، ترجیحات همسرگزینی یک جنس مشخص می کند که کدام یک از اعضای جنس مخالف در ارزش گذاری همسرگزینی با ارزش یا کم ارزش محسوب می شوند؛ که خود متغیرهای مختلف را تحت تاثیر قرار میدهد.  برای اینکه، به خاطر مطلوب و محبوب بودن یک شریک، فرد میتواند به موقعیت اجتماعی گروه خاصی داخل شود (باس، 2003) . سوم، ترجیحات همسرگزینی یک جنس بر این که کدام تاکتیک جذب و حفظ همسر بر روی جنس مخالف مهم است، تاثیر  می گذارد.  تاکتیک هایی که خواسته های فرد را نشان می دهند که می خواهد آنها را حفظ یا جذب کند (همان، 2010 ، ص 680 ).  چهارم، برخی از ترجیحات همسرگزینی ممکن است ناسازگاری های روانشناختی تکامل یافته  را نشان دهند، از این رو مشکلات مهم و اصلی همسرگزینی را نمایان می سازند.  پنجم، ترجیحات همسرگزینی زمانی که در طول یک دوره مطالعه می شوند، ارزشهای فرهنگی مهمی را آشکار می کنند و برای سنجش تکامل فرهنگی ارزش ها مفیدند (باس و همکاران، 2001، ص 19 ) . استفاده از اینترنت در همسریابی  و دوست یابی احتمالا می تواند به دلیل قابلیت انعطاف و دسترسی آسان به آن و خلق موقعیتها و شاید مهم ترین مورد گمنامی و آزادی های جدید وابسته به این گمنامی باشد . این آزادی شامل آزادی تحرک و رهایی از قیدهای اخلاقی و تردیدهای اجتماعی در دنیای رودررو و تسهیل بازی آزاد با هویت و تصورات فرد می باشد . (wang lu،2007) از آنجا که همسرگزینی به معیارهای انتخابی اشاره میکند که از تحولات ارزشی کلان و متعددی نشأت می گیرد ، نظریات  متعددی  برای  تبیین آنها ارائه شده است که در قالب سه  رهیافت  جامعه شناختی، روانشناسی اجتماعی  و  ارتباطی قابل بحث اند . با  توجه  به  اهداف  این  مقاله به  دو  رویکرد روانشناسی اجتماعی و ارتباطی اشاره می شود. در قالب رهیافت روانشناسی اجتماعی، دو نظریه تفاوت جنسیتی و مبادله در ادبیات ازدواج و همسرگزینی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

بر اساس صاحب نظران نظریه تفاوت جنسیتی ن به همسری نیاز دارند که اولاً منابع و توانایی های لازم و مناسب را در اختیار داشته باشد؛ ثانیا بتواند همسر خود را در این منابع سهیم نماید (ونزل و امرسون، 2009،ص351).  آنها به دنبال ازدواج با مردانی کوشا، بلند همت، با هوش، مستقل،باثبات، وفادار، دارای قدرت فیزیکی و سلامتی اند (چن، 5005،ص5). در حالی که مردان به دنبال نی هستندکه  جذاب  و جوان  بوده  و  از  سلامت  جسمانی  و  قدرت  باروری  برخوردار  باشند (لیپار،2007،ص200) .همچنین پوست و چشمان روشن، تناسب اندام، تن صدا از جمله ویژگی هایی هستند که از قدیم مورد توجه مردان قرار گرفته اند(لیپار2007،ص201) بیشتر پژوهش ها بر وجود  تفاوت هایی  درمعیارهای همسرگزینی  بین  ن  و  مردان  اذعان  داشته اند. فینگولد ( 1990) دریافت که مردان بیشتر از ن به زیبایی و جوانی همسر آینده ی خود توجه نشان می دهند به طوری که این معیار را ضروریترین ویژگی برای انتخاب همسر ایده آل خود مطرح می کنند.  در حالی که برای ن میزان درآمد همسر آینده از اهمیت بیشتری برخوردار است (مایرز، 2008)  . در بسیاری از مطالعات مشاهده می شود که ن بیش از مردان به عشق علاقه مندند و در آن مهارت دارند (سیمون و ایوانز ،1992، ص 30).تفاوت رجحان های همسرگزینی ن و مردان در زمینه های دیگری نیز مورد اشاره قرار گرفته است.  به طورمثال، باس (1989) معتقد است که ن برای ویژگی های شخصیتی، که بر وجود اخلاق نیکو، مهربانی و قدرت درک بالای مردان دلالت دارد، اهمیت بیشتری قائل هستند. رهیافت دیگر در تبیین ترجیحات همسرگزینی، رهیافت ارتباطی است که خصلت تحلیلی و تجربی دارد و برتحلیل و مطالعه همسریابی اینترنتی متمرکزند.  بخش تحلیلی تنها به نقش و کارکرد ارتباطات فردی به واسطه کامپیوتر می پردازد.  از این منظر، ترجیحات و ملاک های همسرگزینی افراد در فضای مجازی، به علت ویژگی های خاص آن از جمله امکان گمنامی و حذف نشانه های فیزیکی و فضای رهایی بخش به کاربر اجازه می دهد که به آسانی نقش های متعدد و متفاوتی را در زمان های مختلف و با تنظیمات مختلف و دلخواه خود، بازی کنند. به علاوه، پدیده گمنامی در فضای مجازی و در سایت های همسریابی به عنوان بخش جدایی ناپذیر کارکرد اجتماعی شدن و واسطه برای قرارهای دوستی دارد.  اینترنت زمان رابطه را حفظ می کند و از این طریق اجازه می دهد تا از بروز احساسات جلوگیری شود و صمیمیت و اعتماد زودتر و سریعتر شکل بگیرد (گالال،2003).همچنین، گمنامی در اجتماعات مجازی به افراد این شانس را می دهد که خودشان را چندگانه بیان کنند، یا جنبه های بیان نشده وجودشان را بروز دهند، یا حتی با هویتشان بازی کنند و سعی کنند تا هویت جدیدی بسازند ـ هویتی که می تواند سیال و چندگانه باشد و فرد را قادر سازد شخصیت های متفاوتی از آن خود بسازد (ترکل،1995). در عین حال، گمنامی منسوب به تعاملات آنلاین ممکن است به افراد اجازه دهد که جنبه های  منفی از خود آنلاینشان را آشکار سازند ( الیسون ، هینو ،گیبز ،2006،ص428 ). به زعم هواداران رهیافت ارتباطی،  یافته های  مطالعات همسریابی اینترنتی بدلیل ماهیت مذکورشان ، بیش  از سایر  مطالعات  تصویر واقع بینانه تری از ترجیحات همسرگزینی را فراهم می کنند.بر اساس نظر مهدوی (1377) پیدایش مدرنیسم که امکان انتخاب و استقلال نسبی در قلمرو های اقتصادی - اجتماعی را تشدید می کنند مسائل مشکلاتی را در زمینه ازدواج بوجود آورده است . یکی از این مسائل ایجاد تغییر در نحوه همسرگزینی است . زمانی پیشتر انتخاب ها برای ازدواج فرد توسط افراد بزرگتر خانواده و در یک محدوده معین صورت می گرفت اما در دوران مدرن با افزایش فرد گرایی این خود شخص است که اقدام به گزینش همسر می نماید اما در اکثر موارد هنوز این انتخاب همچنان در یک محدوده نسبتاً معین و در دسترس فرد صورت میگیرد در وضعیت ایران امروز با گسترش شهر نشینی ، جمعیت میلیونی در شهر ها ، کمتر شدن ارتباطات چهره به چهره آدم ها و درونی و خصوصی تر شدن زندگی ها ، شیوه های سنتی ازدواج دایره محدودی از انتخاب ها را برای افراد فراهم می کند ( امیری ، 1382) . بر اساس پیمایش سایت ای هارمونی (2005 ) که یکی از بزرگترین سایت های همسریابی  آمریکایی از کاربرانش است، 10 مشخصه مهم وجود دارد که مردان دوست دارند در یک زن وجود داشته باشد.  آنها به ترتیب عبارتند از حس شوخ طبعی، شخصیت قوی، مسئولیت پذیر، دارای سلامت عاطفی، جذابیت، دارای روابط خوب،زندگی خانوادگی خوب، صمیمت، صداقت ومهربانی . در مقبل ن به مشخصه هایی چون جذابیت ، حس شوخ طبعی، صمیمت، دارای سلامت عاطفی بودن، روابط خوب داشتن، شخصیت قوی، صداقت، عشق، مهربانی وزندگی خانوادگی خوب برای همسر مطلوب خود تاکید دارند.

بر اساس مطالعه بارتلین، لدوکس و ثراشر (2004)، مردها به ترتیب خواستار جذابیت، شوخ طبعی، صداقت،عدم پنهانکاری، خوشرویی در ن هستند.  در حالی که ن به ترتیب خواستار شوخ طبعی، صداقت، سرپرستی،عدم پنهانکاری و متشخص بودن هستند. در مطالعه ای که توسط روزن، چی ور، کامینگ و فلت (2007) از یک هزار و 379 در لس انجلس به عمل آمد که 417 نفر آنها همسریاب های اینترنتی بودند و 962 نفرشان به صورت سنتی همسریابی می کردند، به 21خصوصیت مهم همسر بالقوه پرداخته شد.  این خصوصیات را از طریق تحلیل عاملی به 5 عامل تبدیل شدند که2 عامل به ارتباطات، 3 عامل به مشخصات فردی، 4 عامل به تحصیلات، و 5عامل به جذابیت های ظاهری اختصاص داده شد.  تحلیل عامل ها نشان داد که همسریاب های اینترنتی به ترتیب به عاملهای 1 تا 4 کمتر و به عامل های جذابیت فیزیکی بیشتر از همسریاب های سنتی اهمیت دادند. آندریا بیکر (1998و2002) 18 زوج را که برای اولین بار به صورت آنلاین همدیگر را ملاقات کرده بودند وبعد از آن به صورت غیرآنلاین هم دیگر را دیده بودند بین سال های 1993 و 1997 مورد مطالعه قرار داد ودریافت که حس شوخ  طبعی، وقت شناسی، علایق، خصوصیاتی که به صورت آنلاین نوشته شده و شیوه نگارش افراد مهمترین خصوصیاتی بوده اند که لازمه ی برقراری یک رابطه موفقیت آمیز بوده است. مایکل ویدرمن (1993) با توجه به اینکه ن و مردان ممکن است که در مکانیزم های همسریابی متفاوتی عمل کنند و منافع متفاوتی داشته باشند 1111 آگهی همسریابی را مطالعه کرد و نتیجه گرفت که مردان بیشتراز ن به منافع مالی، صداقت و وفاداری اهمیت می دهند و به دنبال جذابیت، شکل ظاهری بدن و عکس هستند و ن بیشتر از مردان به دارایی ها و مالکیت، صداقت و وفاداری، دوستی و یا معاشرت برای شریک بالقوه شان اهمیت می دهند. مرگان، ریچاردز و وانس(2010) پس از مطالعه 294 پروفایل و آگهی ازدواج ن و مردان را در آمریکا،  9خصوصیت را برای همسربالقوه یافتند که به سه دسته کلی تقسیم کردند: خصوصیات فیزیکی، سبک زندگی وخصوصیات فردی.  آزمون این سه دسته براساس تفاوت های جنسیتی، گرایشات جنسی، سن و نوع رابطه ی مورد درخواست افراد نشان داد که تاثیرات هر چهار مؤلفه به خصوص برای سن و نوع رابطه مهم بوده است.از آنجا که زندگی درجهان مدرن، انسان را با تنوع و تعدد در گزینش هایش مواجه کرده است بنابراین به عنوان یک راه حل برای گسترش محدوده انتخاب افراد در زمینه ازدواج موجود در شبکه اینترنت ، همدیگر را شناخته و پس از تبادل اطلاعات متنی ، صوتی و تصویری با یکدیگر ، زمینه برای برقراری یک آشنایی در محیطی غیر مجازی فراهم می شود و در نهایت امر ،رضایت طرفین است که اساس ازدواج را شکل می دهد . این گونه ازدواج ها را می توان به 2 دسته تقسیم کرد : دسته اول افرادی هستند که بصورت مستقیم به سایت های مربوط به ازدواج مراجعه کرده و به عنوان کاندیدای ازدواج فرم مشخصات پر می کنند و دسته دوم افرادی هستند که در اتاق های گفتگو و تالار های گفتمان یا از طریق وبلاگ ها با جنس مخالف ارتباط برقرار کرده و پس از مدتی تمایل یکی از طرفین برای ازدواج مطرح می شود . در کشور ما شکل گیری چنین ازدواج هایی در اواخر دهه 70 همزمان با گسترش استفاده از اینترنت توسط جوانان و گرایش آنها به حضور در اتاق های گفتگو مطرح شد . طبق آمار مطرح شده توسط مرکز مطالعات و پژوهش های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از هر 100 مورد ازدواج در کشور ما 2 مورد ازدواج اینترنتی است . ( البته باید توجه داشت که بسیاری از افراد نیز به دلیل عدم پذیرش جامعه از بیان چگونگی شیوه آشنایی شان پرهیز می کنند.) با توجه به اینکه زمان زیادی از ورود اینترنت به کشور ما نمی گذرد و آشنایی چندانی از ویژگی های دنیای مجازی برای ما وجود ندارد ، گمنامی در فضای مجازی و عدم صداقت افراد باعث می شود که به این شیوه آشنایی با تردید نگریسته شود .

روش شناسی مطالعه ترجیحات همسرگزینی

با توجه به ماهیت موضوع تحقیق، کثرت متغیرهای اثرگذار و محدودیت های موجود، این مطالعه بر اساس روش پیمایش انجام شده است با توجه به دسترسی به پروفایل های همه کاربران، این پژوهش برمبنای تمام شماری و سرشماری انجام شده که  داده های مربوط به تعداد کاربر، داده های منحصر به فردی اند که شامل کل کشور می شود و بیانگراین واقعیت اند که  افراد به دنبال چه زوج بالقوه برای ازدواج هستند. با توجه به فرضیه اصلی تحقیق، ابتدا لازم است 2 مفهوم " ترجیحات همسر گزینی و محافظه کارانه و غیر محافظه کارانه”  تعریف شوند. ترجیحات  همسرگزینی:  ادبیات  همسرگزینی  اغلب  از  مفهوم  ترجیحات  به  شیوه های  گوناگون  استفاده می کند و بیشتر مطالعات تجربی فاقد هرگونه تعریف صریح این مفهوم هستند.  از نظر لغوی، ترجیحات به این معنی است که یک کنشگر به بی بدیل (جایگزین) الف یا صفات آن بیشتر از بدیل (جایگزین) ب  یا صفات آن توجه کند (اسکوپک، اسمیتز و بلوسفلد، 2011، ص. 268.)  در مورد ترجیحات همسریابی این بدیل ها یا صفات ممکن است صفات  خاص (مانند: سن، تحصیلات، درآمد)، ارزشهای خاص (مثل: سن خاص، درآمد خاص، تحصیلات خاص) و یا حتی ممکن است با توجه به هدف یک کنشگر از انتخاب بالقوه اش یک فرد خاص باشد؛ این ها همه ترجیحات همسرگزینی محسوب میشوند. این ترجیحات یا مطلق اند یا وابسته اند.  ترجیحات مطلق به ترجیحاتی اشاره دارند که جایگزین مستقل و نسبتا پایدار ویژگی های فردی کنشگرانند. در حالیکه ترجیحات وابسته،ترجیح موضوعات در ارتباط با خصوصیات یا ویژگی های کنشگران بوده و غالبا متغیرند (همان، 2011.) به لحاظ روش شناختی، ترجیحات همسرگزینی به دو طریق قابل مطالعه اند. نخست، روش اظهاری. بدین معنی که آن ها را می توان از طریق داده های پیمایش مبتنی بر پاسخ گویی افراد به سوالات پرسشنامه از پیش تنظیم شده به دست آورد.  معمولا در علوم اجتماعی این شیوه کاربرد عامی دارد (بن آکیوا و دیگران،1994، ص.340.)  دوم شیوه رفتاری، بدین معنی که انتخاب واقعی افراد را مشاهده کنیم و در عمل ترجیحات آنها را آشکارسازیم.این روش به شیوه ترجیحات خاص موسوم است و معمولا توسط اقتصاددانان رفتاری مورد استفاده قرارمی گیرد (همان، 1994)  در این روش، به منظور ارزیابی تاثیر متغیرهای مستقل بر ترجیحات همسرگزینی،میانگین رتبه داده شده به هر یک از ترجیحات همسرگزینی به تفکیک در هرگروه متغیرهای زمینه ای محاسبه شده و مبنای تحلیل قرار میگیرد.ارزش های محافظه کارانه و غیرمحافظه کارانه: منظور از ارزشها و ملاکهای محافظه کارانه در این پژوهش،همان ملاکها و ارزشهای جامعه ی سنتی است که توسط جامعه از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و موردپذیرش جامعه ی سنتی است.  برای مثال، ارزش هایی که در موج دوم پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های ایرانیان(1382) به آنها اشاره شده مانند، ایمان و تقوا، اخلاق و رفتار خوب، نجابت، صداقت، حجاب، زیبایی، تحصیلات،وفاداری، مسئولیت پذیری، وضعیت مالی خوب و غیره از مصادیق ارزش های محافظه کارانه در این تحقیق به شمارمی آیند.  ارزش ها و ملاک های غیرمحافظه کارانه و آزادمنشانه همان ملاک و ارزش هایی هستند که مورد پذیرش جامعه ی سنتی نیستند و به شدت با آنها مقابله می شود و در برابر آنها مقاومت های بسیار زیادی وجود دارد که می توان به رابطه ی دختر و پسر قبل از ازدواج، عشق، روشنفکر بودن، خوش تیپ بودن، به روز بودن و غیره اشاره کرد.

آسیب شناسی ازدواج اینترنتی از دیدگاه متولیان دینی و فرهنگی

احکام اسلامی همواره بر این ضرورت تاکید دارند که تشکیل خانواده باید با درایت و آگاهی صورت گیرد چرا که بی توجهی به این امر از قوام این نهاد که اساس جامعه را تشکیل می دهد کاسته و زمینه ساز بروز مشکلات متعددی می شود. ازسویی دیگر؛ با اینکه اتکا به اینترنت و فضای مجازی ممکن است در نگاه اول آسان ترین راه همسر یابی تلقی شود ولی واقعیت آن است که فضای نامطمئن مجازی نمی تواند ملاک دقیق و قابل اعتنایی برای یافتن یک شریک دایمی به حساب آید. ارزیابی های اولیه نیز حاکی از آن است که خیلی ها در مراحل اولیه به قصد دوستیابی به این کار مبادرت کرده و به تدریج علایق ناشی از احساسات ناپایدار تمایل به تداوم رابطه و در نهایت ازدواج را موجب شده است. در ازدواج های اینترنتی دو طرف از یکدیگر به شناخت درستی نمی رسند و درصد بالایی از حرف هایی که رد و بدل می شود دروغ و اغراق درباره وضعیت افراد است و ازدواج بر پایه دروغ و احساس شکل می گیرد که پس از ازدواج همه این دروغ ها رنگ می بازد و زوجین واقعیات را درمی یابند و به همین دلیل همان طور که ازدواج کرده اند، زمینه جدی جدایی شگل می گیرد. این نوع ارتباط زمانی می تواند به یک آشنایی سالم تبدیل شود که با بلوغ هیجانی هر دو فرد، نظارت موسسات ذی صلاح در این امر و مشاوره متخصصان فضای مجازی همراه شود. اگر والدین از دریچه منع به این وسیله ارتباطی نگاه کنند قطعا فرزندانشان به شکل دیگری آسیب خواهند دید چرا که اینترنت واقعیت روز جامعه ماست و نمی توان این واقعیت را انکار کرد اما بدان معنا نیست که جوانان و فرزندان را در برابر ابزارهای جدید تنها رها کرد. بنابراین والدین مسئول، کسانی هستند که علاوه بر دلسوزی با بصیرت به این فناوری و خدمات آن نگاه کنند.

آیت الله مکارم شیرازی فرمودند :  در جامعه امروز به علت گسترش حوزه معاشرت، افزایش دوستی های کاذب و اینترنتی و افزایش نفاق در روابط دوستانه، مسئله انتخاب دوست بسیار مهم است و غفلت از آن موجب پشیمانی افراد و تباهی جامعه خواهد شد. حجة الاسلام سالاری فر: عضو هیات علمی و گروه روان شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز در این باره معتقد است آشنایی خانواده ها با همسریابی اینترنتی، نیازمند گذر زمان به نسبت طولانی است البته درصورت فراگیری آن نیز فرهنگ حاکم بر جامعه ایران زمینه ای را فراهم می کند که خانواده ها از این شیوه استقبال نکنند و ترجیح دهند امر ازدواج را با شیوه سنتی آن پیگیری کنند. وی می افزاید: فضای مجازی مجال خوبی برای افرادی است که به دلایلی منزوی شده اند و قادر به برقراری ارتباط اجتماعی صحیحی نیستند. بسیاری از افراد در ارتباط چهره به چهره قادر به ارایه پرسش های خود نیستند از همین رو فضای مجازی در این زمینه نیز راهگشاست. البته این نقاط مثبت به دلیل بی برنامه گی و نبود مدیریت به نقطه ضعف تبدیل شده است. بیشترین افرادی که از طریق همسریابی اینترنتی مبادرت به آغاز آشنایی می کنند شامل گروه هایی هستند که محدودیت هایی دارند. وی بر این باور است: از آنجا که شناخت افراد در فضای مجازی نسبت به یکدیگر چهره به چهره نیست، بسیاری از کاربران درصدد فریب همدیگر برآمده و به ارایه اطلاعات غیرواقعی می پردازند که این روند نه تنها به ازدواج منجر نشده بلکه تبدیل به موضوعی سرگرم کننده می شود که بی توجهی به آن آسیب های زیادی را به دنبال دارد. این کارشناس دینی درباره ارایه راهکار درباره کاهش آسیب های همسریابی اینترنتی می گوید: ایجاد محدودیت در برخی سایت ها یکی از این راهکارهاست به این معنی که گزینه همسریابی در همه پایگاه های اینترنتی موجود نباشد و تنها برخی از سایت های دینی و فرهنگی از این امکان برخوردار شوند همچنین پرهیز از ارتباط مجازی طولانی مدت را نیز باید دیگر راهکار دانست به طوری که پس از آنکه کاربران اطلاعات مقدماتی را از یکدیگر کسب کردند، شرایط آشنایی چهره به چهره آنها تحت نظر خانواده فراهم شود تا رابطه مجازی محدود به مدت کوتاهی شود.دکتر بهروز بیرشک: روانشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است: اشکال ازدواج های مدرن در این است که در بسیاری از مواقع پسر و دختر از دید احساسی به مسأله نگاه می کنند و بدون داشتن آگاهی تن به این ازدواج ها می دهند و مشکلات آنها پس از شروع زندگی مشترک در زیر یک سقف، مشخص شده و بروز می کند.

دکتر علیرضا شریفی یزدی: جامعه شناس خانواده و عضو پژوهشگاه تعلیم و تربیت با اشاره به تفاوت های شیوه آشنایی در جامعه سنتی گذشته در ایران و جامعه مدرن امروز می گوید:.با گسترش ارتباطات واسطه ها حذف شدند و جوانان فرصت بیشتری برای آشنایی با جنس مخالف، همسن و سال خود پیدا کردند. از طرفی با پیشرفت فناوری، تمامی ابعاد زندگی تحت تاثیر قرار گرفت و امکان آشنایی دورادور افراد با یکدیگر فراهم شد.در این شیوه آشنایی به دلیل این که مواجهه فیزیکی به وجود نمی آید، افراد می توانند هویت کاذب برای خود دست و پا کنند و به طرف مقابل اطلاعات غیرواقعی دهند. این امر اولین زنجیره انحراف از اخلاقیات است که در آشنایی های اینترنتی رخ می دهد. بیشتر این قبیل آشنایی ها نه به دوستی های واقعی و نه به ازدواج می انجامد اما یک نکته را برای فرد محرز می کند و آن، این است که می تواند با هویت غیرواقعی و خود ساخته اعتماد دیگران را جلب کند. دکتر شریفی یزدی با اشاره به مطالعاتی که درباره ازدواج های اینترنتی در ایران انجام شده است، ادامه می دهد: مشاهده شده است که بیشتر، کسانی به ازدواج های اینترنتی و آشنایی در فضای مجازی گرایش دارند که امکان برقراری ارتباط و تعامل با جنس مخالف را در فضاها و محیط های متعارف ندارند. او با اشاره به ناکارآمدی اینترنت در برقراری روابط تاکید می کند: اینترنت به هیچ عنوان نمی تواند شناخت دقیق و عمیق از فرد به طرف مقابل بدهد؛ زیرا اینترنت ابزار ناقصی برای شناخت است. در برخورد فیزیکی حرکت چشم، صورت، دست و حالات افراد قابل مشاهده است. این در حالی است که چنین امکانی در اینترنت وجود ندارد. کسی که از طریق اینترنت به دنبال آشنایی با فردی است، معیار ندارد زیرا اینترنت مثل دریاست. او در واقع قلاب می اندازد و منتظر اولین طعمه می شود. هر کس آمد، طعمه اوست و او می تواند شکار کند. طبیعی است که اولین تجربه آشنایی با فردی به معنای آخرین تجربه نخواهد بود و فرد می تواند بارها و بارها زمینه آشنایی اینترنتی با افراد مختلف را فراهم و نسبت به همه ابراز علاقه کند. اگرچه اینترنت ابزار خوبی برای آشنایی است اما برای ازدواج نیاز به آشنایی خانواده های طرفین، دیدار حضوری، انجام مشاوره و در نظر گرفتن تمامی عوامل موثر در یک ازدواج که زمینه ساز شروع یک زندگی مشترک موفق است، وجود دارد. بابک سعیدی روانشناس: از جمله منتقدان ازدواج های اینترنتی است که در این خصوص معقتد است بی اعتمادی یکی از عمده ترین آسیب هایی است که زندگی زوجینی را که به واسطه آشنایی در فضای مجازی با یکدیگر ازدواج می کنند، تهدید می کند چراکه همواره این دغدغه با آنهاست که آیا همسرشان با افراد دیگری هم چت می کند. آشنایی در فضای چت روم ها بعدها در روابط زوج ها تأثیرات عمیقی می گذارد چرا که آنها در مرحله نخست برای برقراری ارتباط با یکدیگر ناگزیرند در برخی از موارد خود را بسیار ایده آل معرفی کنند اما این مساله زمان زیادی طول نخواهد کشید. وی معتقد است که این نوع ارتباط زمانی می تواند به یک آشنایی سالم تبدیل شود که با بلوغ هیجانی هر دو فرد، نظارت موسسات ذی صلاح در این امر و مشاوره متخصصان فضای مجازی همراه شود. وی حمایت خانواده ه